Tej jesieni, w dniach 27-31 października 2025 roku, mamy przyjemność współorganizować wymianę młodzieżową na terenach pogranicza polsko-niemieckiego. Uczestnicy poznają historię regionu Warty i Odry, który odegrał kluczową rolę w ostatnich miesiącach II wojny światowej, stając się teatrem działań wycofujących się wojsk niemieckich i aliantów nacierających ze wschodu na Berlin.
Wymiana jest dedykowana dla osób w wieku 18-25 lat, do udziału w niej zachęcamy zarówno pasjonatów historii, jak i tych, którzy z historią nie mają styczności na co dzień. Wymiana jest otwarta dla wszystkich spełniających kryterium wiekowe, którzy chcieliby aktywnie spędzić czas w międzynarodowym gronie, sprzyjającym rozwojowi i poszerzaniu perspektyw kulturowych. Udział w wymianie jest bezpłatny, a koszty realizacji programu są pokrywane przez organizatorów. Uczestnicy są jedynie zobowiązani do zapewnienia we własnym zakresie i na swój koszt dojazdu na miejsce wymiany oraz powrotu.
Podczas 5 dni wypełnionych różnorodnymi atrakcjami, uczestnicy odwiedzą lokalne miejsca pamięci, umieszczając tym samym wydarzenia z przeszłości we współczesnym kontekście i pamięci zbiorowej.
Wymiana rozpocznie się w Kostrzynie nad Odrą, miejscu kluczowym w ostatnich miesiącach wojny. Region Warty i Odry, dotknięty wojną i wysiedleniami, po 1945 r. stał się częścią radzieckiej strefy okupacyjnej, kiedy to na miejsce ludności niemieckiej przybyli polscy osadnicy z dawnych wschodnich terenów Polski. Muzeum Twierdzy Kostrzyn, do którego uda się wymiana, nazywano „Pompejami nad Odrą”, wskazując na ogromne zniszczenia poczynione w czasie wojny. Na początku 1945 r. twierdza była bowiem ważnym punktem strategicznym podczas natarcia Armii Czerwonej w kierunku Berlina. Obecnie muzeum opowiada historię twierdzy, w tym jej wojennych losów. Uczestnicy zwiedzą również Stalag III C – były niemiecki obóz jeniecki dla szeregowców i podoficerów. W obozie, zarówno przed wojną, jak i w jej trakcie, aż do wyzwolenia w styczniu 1945 roku, przetrzymywano tysiące jeńców różnych narodowości.
Kolejnym punktem na trasie będzie Słońsk, w którym od 1933 roku operował obóz koncentracyjny, utworzony w miejscu dawnego zakładu karnego dla działaczy politycznych w czasach Republiki Weimarskiej. KL Sonnenburg był pierwszym niemieckim obozem koncentracyjnym utworzonym po dojściu Hitlera do władzy. Odwiedzimy także miejsce pamięci „Teatr Wojny Zamek Klessin”, ustanowione na miejscu dawnego dworu w celu uczczenia pamięci całkowicie zniszczonej w 1945 r. wsi Klessin oraz Miejsce Pamięci i Muzeum Wzgórz Seelow, upamiętniające jedną z ostatnich a zarazem największych bitew II wojny światowej na terytorium Niemiec, od której rozpoczął się rosyjski szturm na Berlin.
Zwieńczeniem wymiany będzie wizyta w Muzeum Berlin-Karlshorst, mieszczącym się w dawnym budynku kasyna oficerskiego, w którym 8 maja 1945 r. podpisano bezwarunkową kapitulację Niemiec. Obecnie muzeum opowiada o złożonej historii stosunków niemiecko-sowieckich, zwłaszcza w latach 1941-1945, zapewniając cenną wiedzę historyczną w kontekście pamięci i edukacji.
W celu pogłębienia zrozumienia odwiedzanych miejsc, podczas wymiany uczestnicy z pomocą lokalnych edukatorów będą tworzyć materiały audiowizualne – nagrania wideo i podcasty, poświęcone odkrywanym historiom. Tworzenie treści pozwoli na utrwalenie przyswajanej wiedzy oraz upowszechnienie jej dla szerszej grupy odbiorców. Efekty będą udostępniane za pośrednictwem naszych kanałów przekazu, dlatego zachęcamy do śledzenia na bieżąco publikowanych przez nas treści! Dodatkowe informacje dotyczące wymiany będą pojawiać się na naszym Facebooku i na dedykowanej stronie internetowej.
Zainteresowanych udziałem zapraszamy do rejestracji dostępnej przez:
Wydarzenie jest współfinansowane ze środków Polsko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży.
Źródło zdjęcia: Muzeum Twierdzy Kostrzyn
